ကထိန်အကြောင်း သိကောင်းစရာများ
********************************
ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ သာသနာတော် မြတ် တွင်
အဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ အလွန်တရာ တန်ဘိုးကြီးမား
သော အလှူ လေးမျိုးရှိပါတယ်။ စာဆိုရှိပါတယ်။
"ဘုရားမှာ စိန် ၊ ကျောင်းမှာ သိမ် ၊ သက်န်းမှာ ကထိန် ၊ ဆွမ်း မှာ ပိဏ် " တဲ့ ။
၁။ ဘုရားမှာ စိန်
-------------------------
ဘုရားစေတီပုထိုးများ တည်ထား ကိုးကွယ် ရာ
တွင် စိန်ဖူးတော်သည် မပါမဖြစ် အရေးကြီးလှပေ
၏။ ဘုရားစေတီပုထိုးများ၏ အထွတ် ထိပ်ဆုံးတွင်
တည်ရှိ၏ ။

၂။ ကျောင်းမှာ သိမ်
-------------------------------
ကျောင်း ကန် ဇရပ်များ တည်ဆောက်ရာ တွင် အဆောက်အဦ များစွ၌ သိမ်သည် အလွန်အရေးကြီး၏။ သိမ်သမုတ်ခြင်း၌ ပါဝင်ရသော
သံဃာတော်များသည် ထေရ်ကြီးဝါကြီးပုဂ္ဂိုလ်များ
ပါဝင်ရရုံမက. သီလစင်ကြယ်သော သံဃာတော်များဖြစ်ရ၏။ သိမ် မပေါက်အောင် ဂရုစိုက်ရ၏။
သိမ်သမုတ်သည့် မြေနေရာ ၊သိမ် နယ်နမိတ် အာရံ/
အဝန်းအဝိုင်းအတွင်းသို့ ပြင်ပ အာဂန္တု / ဧည့်သည်
မဝင်ရ။ အတွင်းလူ အပြင်မထွက်ရ။စည်းဖောက်
လျှင် သိမ်ပေါက်၏။ သိမ် မဖြစ်တော့ပေ။ သိမ်တစ်
ခု /သိမ်တစ်လုံးဖြစ်ရန် ထိုမျှအရေးကြီး၏။ သိမ်ပေါက်ခြင်းကို ချက်ချင်း သိနိူင်စွမ်းရ၏။အရံ ပရိ
သတ်များက သိမ်မပေါက်အောင် ကူညီရ၏။
သိမ်အဂ်ါ နင့်ညီညွတ်သော သိမ်တွင်သာ ရဟန်းခံခွင့်ရ၏။ရဟန်းတော် အဖြစ်ကိုရ၏။ ကံကြီးကံငယ်ကံထပ်ခွင့်ရ၏။ သံဃာတော်များ အာပတ်ဖြေခွင့်ရ၏။သံဃာ့ဥပုသ်ပြုခွင့်ရ၏။
ပဝါရဏာပြုခွင့်ရ၏။ အရဟတ္တမဂ် အရဟတ္တဖိုလ်
တို့၏ ထွဋ်ခြာမှန်ကင်းထီး အောင်ဗိမာန်ကြီး ဖြစ်၏။
မြင့်မြတ်သောသိမ်မှ မြင့်မြတ်သောရဟန်း
များစွာကို မွေးထုတ်ပေး၏။ မြင့်မြတ်သောရဟန်း
အရှင်သူမြတ်သည် ဝါတွင်းသုံးလ၌ နေ့စဥ် ဒေသနာ
ကြား အာပတ်ဖြေခွင့်ရ၏။ထုလ္လစဥ်းအာပတ်၊ ပါစိတ်အာပတ် ၊ပါဋိဒေသနီအာပတ်၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်၊
ဒုဗ္ဘာသီအာပတ်တို့ကို ဒေသနာကြား အာပတ်ဖြေနိူင်
သော်လည်း သံဃာဒိသေသအာပတ် /သံဃာ့ဒိဿိတ် အာပတ်အား မြင့်မြတ်သောသိမ်တော်တွင်
ဝတ်ဆောက်တည်ခြင်းဖြင့် အာပတ်ဖြေရ၏။ ဘုန်း
ကြီးဥပုသ်ဟုလည်း ခေါ်ကြ၏။
ဝါတွင်းသုံးလပြည့်လျှင် သံဃာတော်များ
စုပေါင်း၍ သံဃာ့ညီညွတ်မူကို ပြသောအားဖြင့်
နေရာဒေသအလိုက် ထေရ်ဝါအကြီးဆုံး သံဃာတော်တည်ရှိနေရာရှိ မြင့်မြတ်သော သိမ်တော်တွင် ပဝါရဏာ ပြုကြရ၏။ ဝါကျိုး ဝါပျက်
မရှိသော ပဝါရဏာပြုပြီးသော သံဃာတော်မှသာ
လျှင် ကထိန်ခင်းခွင့်ရှိ၏။ ကထိန်သက်န်းကို လက်
ခံ သုံးဆောင်ခွင့်ရှိ၏။ ( မြင့်မြတ်သော သိမ်ကို
အကြောင်းပြု၍ မြင့်မြတ်သောရဟန်းပေါ်ထွက်၏။
မြင့်မြတ်သောရဟန်း ကို အကြောင်းပြု၍ မြင့်မြတ်
သော ကထိန်သက်န်း (သင်ကန်း)ပေါ်ထွန်းရပေ၏။

၃။ သက်န်းမှာ ကထိန်
-------------------------------
ထို့ကြောင့် ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ ဝင်များ
အနေဖြင့် ရာသီအလိုက် သက်န်းများကပ်လှူကြရာ
တွင် သီတင်းကျွတ်လပြည့် မှ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့် ထိ ကြားတစ်လတာ ကာလအတွင်း ကပ်လှူသော ကထိန်သက်န်းသည် အမြင့်မြတ်ဆုံး အကျိုး
အကြီးဆုံး ဖြစ် ၏။

၄။ ဆွမ်းမှာ ပိဏ်
------------------------
ဆွမ်း ဟင်း လောင်းလှူရာတွင်လည်း နေ့စဥ်
နံက်တိုင်း ဝတ္တရားမပျက် လောင်းလှူသော ပိဏ္ဍပါတ် ဆွမ်းဟငိးသည် အမွန်မြတ်ဆုံးဖြစ်၏။

အလှူဦးသက်န်း ။ မိုး ရေခံ သက်န်း ။ ဝါဆို
သက်န်း ။ ကထိန် သက်န်း များရှိသည့်အနက် ကထိန် သက်န်းသည် အမြတ်ဆုံးဖြသ်၏။ ကထိန်
သက်န်းလက်ခံရရှိသော သံဃာတော်များမှာ
အကျိုးတရား ငါးပါးရရှိကြပေ၏။
** ကထိန်ဟူသည် ကထိန ဆိုသည့် ပါဠိစကားမှ
ဆင်းသက်လာသော ပါဠိသက်စကားဖြစ်၏။
( ကထိန = မြဲမြံခြင်း ။ ခိုင်ခန့်ခြင်း ။ခိုင်မြဲခြင်း။)
ကထိန် တွင် -
၁။ အချိန်ကာလအားဖြင့် မြဲမြံခြင်း။
၂။ အကျိုးတရားအားဖြင့် မြဲမြံခြင်း ။
*အချိန်ကာလအား​​ဖြင့် မြဲမြံခြင်း ဆိုရာ၌ ကထိန်ကာလ သတ်မှတ်ချက်​​ြဖသည့် သီတင်းကျွတ်လပြည့် နေ့ မှသည် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့် အထိသည်
အမြဲတန်းတည်တံ့၏။
*အကျိုးတရားအားဖြင့် မြဲမြံခြင်း မှာ အောက်ပါ
အတိုင်းဖြစ်၏။
သက်န်း အကျိုးတရားငါးပါး
*********************************
၁။တကာ တကာမအိမ်မှ ဆွမ်းစားဖိတ်သည့်အခါ
ဆွမ်းမစားမှီ / ဆွမ်းစားပြီးချိန်တွင် တခြားအိမ်
သို့ ကြွသွားလိုသည့်အခါ အနီးရှိ ရဟန်းတစ်ပါး
အား မပန်ကြားဘဲ ကြွသွားနိူင်ခြင်း။
၂။တိစီဝရိတ် အဓိဌာန် တင်ထားသော သက်န်းအား
မယူဘဲ သွားလာနိူင်ခြင်း။
၃။"ဆွမ်းဘုဥ်းပေးရန် ကြွပါဘုရား "ဟု လျော်ကန်
သင်မြတ်စွာ မပင့်ဖိတ်ဘဲ လူတို့ကဲ့သို့ " ထမင်း
စားလာပါ ၊မုန့်စားလာပါဟု"ပင့်ဖိတ်မိသော်
လည်း ဆွမ်း ဘောဇဥ် အာဟာရများကို ဘုဥ်း
ပေးနိူင်ခြင်း။
၄။အလိုရှိတိုင်း အဓိဌာန်ဝိကပ္ပနါ မပြုမိသော
သက်န်းက်ို ဆောင်နိူင်ခြင်း။
၅။ကထိန်ခင်းသော ကျောင်းတိုက်၌ ဖြစ်ပေါ်ရရှိသ
မျှသော သက်န်းများကို ကထိန်ခငိးသောရဟန်း
တို့အား ဖြစ်တည်ရရှိခြင်း။
အထက်ပါ အကျိုးအာနိသင် ငါးပါးအား
ရရှိတော် မူပါတယ်။အထက်ပါ ငါးချက်နင့် ငြိစွန်း
သော သိက္ခာပုဒ်ငါးမျိုးမှ ကင်းလွတ်ခွင့် ရှိပါတယ်။
၎င်း အကျိုးတရား ငါးပါးသည် သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့မှ တပေါင်းလပြည့်နေ့အထိ ငါးလတိုင်တိုင် အာနိသင်ရှိပေ၏။ ကထိန်သက်န်းဟူသည် ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတစ်ကျောင်း၌ တစ်နစ်မှတစ်လ တစ်လမှ
တကြိမ် ။ တစ်ကြိမ်တွင်လည်း သီတင်းကျွတ်လ
ပြည့်မှ သည် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့် အတွင်း၌သာ
လှူဒါန်းနိူင်ခွင့်ရှိပါတယ်။ အလှူခံပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်း
ဝါမကျိုးသော သီလဝန္တ ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ရပါမယ်။
ကထိန်ခင်းခြင်းကို သံဃာတော်များက ပြုလုပ်ရ၏။ လူတကာ တကာမများက ခင်း၍မရပါ။လူတကာ တကာမများက ကထိန်သက်န်းဒါယကာ ဒါယိကာမ အဖြစ်သာ ခံယူခွင့်ရှိ၏။လူ တကာ တကာမများအနေဖြင့် ကထိန်သက်န်းအား" ကထိန စီဝရံ သံဃဿ ဒေမ " ကထိန စီဝရံ=ကထိန်သက်န်းအား။သံဃဿ =သံဃာအားလုံးကို ရည်စူး၍ ။ ဒေမ =သဒ္ဓါ​ ကြည်​ြဖ ူဆက်ကပ်လှူဒါန်းပါ၏ အရှင်ဘုရား။ဟု"ရွတ်ဆို လှူဒါန်းရ၏။ ၎င်းကထိန်သက်န်းကိုသံဃာတော်များက ကထိန်ခင်း​​းေပးမည့် သံဃာတော်အား
ရွေး ချယ်ပီး မြင့်မြတ်သော သိမ်တော်ထဲတွင် ဥတ်ကမ္မဝါစာ​ ဖြင့် ရွတ်ဖတ် ပြုလုပ်​ ပေးခြင်းကို ကထိန်ခင်းသည်ဟုခေါ်၏။ကထိန်သက်န်းအား ယနေ့ အလှူခံပြီးလျှင် ယနေ့ပင် ကံဆောင်၍ ယနေ့
ကထိန်ခင်းရ၏။ ညလွန် /နောက်နေ့ကူး၍မရပါ။
မသိုးသက်န်းများ/ကြာသက်န်းများကို နေ့ချင်းပြီး ယက်လုပ်လှူဒါန်းရခြင်းမှာ ဝိနည်း ဥပဒေတော်​​ေ​ြကာင့်ဖြစ်၏။
ပုရိမဝါ(ပထမဝါ)ဝါဆိုသံဃာတော်များသာ ကထိန်ခင်းခွင့်ရှိသည်။ ပစ္ဆိမဝါ(ဒုတိယဝါ) ဝါဆိုသံဃာတော်များ ကထိန်ခင်းခွင့် မရှိပါ။
​နောက်တစ်ချက် အရေးကြီးသည်မှာ သံဃာ​​ေတာ်များသည် ကထိန်သက်န်း ဖြစ်ပေါ်လာအောင် တကာ တကာမတို့အား စည်ိးရုံး​​​​ခြင်း ဆွဲဆောင်ခြင်းမပြုလုပ်ရပေ။ တကာ တကာမတို့ကလည်း ဤကျောင်းမှ ဤဖုန်းဖုန်းဘယ်သူအား ကထိန်သက်န်းလှူဒါန်းလိုပါတယ်ဟု သံဃာတစ်ပါးပါးအား ရည်စူးလှူဒါန်း​ခြင်းမျိုး မပြုရ။ ၎င်းသက်န်းကို သံဃာတော်များ ကထိန်ခင်းခွင့် မရှ်ိပါ။ မည်သည့် သံဃာတော်များ၏ တိုက်တွန်းမူတခုခု မပါဝင်ဘဲ မိမိ သဒ္ဓါတရားစိတ်​ ဖြင့်သာ ကထ်ိန်သက်န်းကိုလှူဒါန်းသမူ ပြုရ၏။တကာတကာမများက သံဃာအားလုံးကို ရည်စူး၍ သံဃိကဒါန အဖြစ်လှူဒါန်းသော သက်န်းမှသာလျှင်ကထိန်ခင်းခွင့်ရှိ၏။ ဤအချက်ကို ကထိန်သက်န်းလှူမည့် အလှူရှင်များ အထူးသတိထားရပါမည်။
ဆိုလို​​ြခင်သည်မှာ သံဃာတော် တစ်ပါးပါးအား ပုဂ္ဂိုလ်စွဲဖြင့် လှူဒါန်း၍ မရဘူး ဟု သိစေခြင်ပါသည်။
*အပေါ် ဝတ်ရုံ သက်န်း (ဧကသီ)
*ခါးဝတ်သက်န်း (သင်းပိုင်)
*ခြံုထည်ကြီး/နှစ်ထပ်သက်န်း(ဒုကုဋ်)
၎င်း သုံးမျိုးတွင် တမျိုးမျိုးဖြင့် ကထိန်သက်န်း
ခင်းနိူင်ပါသည်။

သက်န်းလှူသော အကျိုးတရားငါးပါး
******************************************
၁။အရပ် လေးမျက်နာ အရပ်ရှစ်မျက်နာ အရပ်
ဆယ်မျက်နာသို့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဘေးမသီ
ရန်မခဘဲ အတားအဆီးမရှိ သွားလာနိူင်ခြင်း။
၂။မည်သည့်အရပ်ကိုမဆို တာဝန်ကိစ္စ ကြီးလေးမူ
မရှိဘဲ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး သွားလာနိူငိခြင်း။
၃။အစာ အာဟာရများနင့် ပတ်သက်၍ အဆိပ်အ
တောက်/ အစာဆိပ်သင့်ခြင့် မှ ကင်းဝေးစေခြင်း
၄။မိမိ၏ စည်းစိမ်ဥစ္စာများကို ရန်သူမျိုး ငါးပါးတို့
၏ ဖျက်စီးနောက်ယှက်ခြင်း အန္တရာယ်အမျိုးမျိုး
မှ ကင်းဝေးစေခြင်း။
၅။မိမိတို့၏စည်းစိမ်ဥစ္စာများကို သူတစိပါးတို့မှ
နိူင့်ထက်စီးနင်း လုယက်ယူငင်ခြင်း အန္တရာယ်
များမှ ကင်းဝေးစေခြင်း။
စသည့်ကောင်းကျိုးတရား ငါးပါးကို
ကထိန်သက်န်းလှူသော တကာ တကာမများ/ ဥပါ
သိကာ ဥပါသိကာများ/သာသနာကို ကူညီထောက်ပံ့ကြသည့် အမျိုးကောင်းသား အမျိုး
ကောင်းသမီးတို့ ရရှိကြမှာ ဖြစ်ပါကြောင်း တင်ပြ
လိုက်ရပါတယ်။
(အကျယ်ကို အချိန်ရလျင် ဆက်လက်တင်ပြပေးပါမည်)

Hits: 31962